مقصود از صراط مستقیم چیست؟از مهمترين
نيازهاي انسان در همه شئوون ديني و دنيوي در ارتباط با خدا ،خود و ديگران و
دنياي اطرافش هدايت به سوي الگوي كامل و ايده آل است. برتري
انسان نسبت به حيوانات نيز در همين است و اگر انساني از اين قابليت
استفاده نكرد در مرتبه ي حيوانيت خواهد ماند و ازحيوانات كه اين قابليت را
ندارند پست تر خواهد بود
ان هم الا كالانعام بل هم اضل سبيلا آنان جز مانند حيوانات نيستند بلكه گمراه ترند.
هادي كيست:
تنها
كسي مي تواند اين نياز انسان را پاسخ دهد و در هر وادي برترين راه را بر
اساس علم و آگاهي كامل
وي معرفي كند خالق او خداوند داناست و قرآن كريم مي
فرمايد : همانا هدايت بر عهده ماست (1) و مي
فرمايد بگو بي گمان هدايت خدا
هدايت (حقيقي) است (2)و او شان هدايت را تنها و تنها مخصوص خود
گردانيد. هدايت آنان بر عهده ي تو نيست بلكه خدا هر كه را بخواهد هدايت مي كند
اسباب هدايت:
اما
از آنجا كه ينيان اين عالم را بر اساس اسباب نهاد و ابا داشت از اينكه خود
مستقيما و بدون وساطت
اسباب امور خلقش را بگرداند و براي هدايت نيز اسبابي
قرار داد (3)
مهمترين سبب
هدايت رسولان او هستند كه خدا كتابهاي آسماني كه سبب هدايت را نيز بر ايشان
فرو
فرستاد و توسط ايشان به خلقش ابلاغ كرد و با تبليغ و تبيين ايشان ،
امتها را هدايت نمود
ما كه امت
خاتم پيامبران صلي الله عليه و آله هستيم اگر خواهان هدايت الهي باشيم
بايستي به پيامبر
خود رجوع كنيم اما در اين زمان كه به آن حضرت دسترسي
نداريم اين كلام آن حضرت راه هدايت را بر ما
مي گشايد
اني تاركم فيكم الثقلين كتاب الله و عترتي اهل بيتي ان تمسكتم بهما لن تضلو ابدا
همانا
من دو چيز سنگين و گرانبها را در ميان شما وا مي گذارم كتاب خدا و عترتم
كه اهل بيت منند
اگر به اين دو تمسك جوييد هرگز دچار ضلالت و گمراهي
نخواهيد شد.
جز اين كلام حضرت ايات و روايات فراواني هست كه ما را در امر هدايت به قرآن و عترت ارجاع مي دهد
لفظ
هدايت در موارد متعددي در ايات قرآن ، به همراه سبيل 29 مورد و صراط 24
مورد استعمال شده است
كه در اين موارد سبيل و صراط به عنوان مقصد هدايت
الهي معرفي شده است
بگو مشرق و مغرب از آن خداست هر كه را خواهد به راه راست هدايت مي كند (4)
البته ما آياتي روشنگر نازل كرديم و خدا هر كه را بخواهد به صراط مستقيم هدايت مي كند (5)
مقصود از صراط مستقيم چيست:
شاهراهي است كه بدون هيچ كجي و اعوجاج و بدون هيچ گرايشي به چپ و راست كه هر دو باطلند
بندگان خدا را به خالقشان مي رساند.
و
اما آنها كه به خدا ايمان آوردند و به او تمسك جستند همه را در جوار رحمت و
فضل خود در خواهد آورد و
آنان را به سوي خود به صراط مستقيم هدايت خواهد
نمود(6)
از اين رو در برخي از آيات قران خداوند اين صراط را به خود اضافه كرده و راه خدا ناميده است.
بي
ترديد تو (پيامبر اكرم به صراط مستقيم هدايت مي كني و به راه خدايي كه
آنچه در آسمان ها و آنچه در
زمين است از آن اوست . آگاه باش كه كارها به
خدا باز مي گردد(7)
آنجا كه سبيل به خدا اضافه مي شود همان صراط است ماننداين
صراط مستقيم من است از آن پيرو مي
كنيد و از راه ها پيروي نكنيد كه شما را
از راه جدا مي سازد
اين چيزي است كه خداوند شما را به آن سفارش مي كند ،
شايد تقوا پيشه كنيد
در اين آيه
دستور به تبعيت از صراط پيامبر كه همان صراط مستقيم است داده و سپس فرموده
از سبل
پيروي نكنيد كه باعث جدايي شما از سبيل او مي شود معلوم مي شود
صراط مستقيم همان سبيل
اوست.
ملاك صراط مستقيم:
ما را به صراط مستقيم هدايت كن به راه كساني كه بر انها نعمت بخشيدي
صراط
مستقيم راه كساني است كه خدا به ايشان نعمت داده است اما اينكه خدا به چه
كسي نعمت داده
و چگونه مي توان راه انها را دنبال كرد در ايه ديگري بيان
شده است.
و كسي كه خدا و رسول
را اطاعت كند با كساني خواهد بود كه خدا بر ايشان نعمت بخشيده از
پيامبران و
صديقان و شهدا و صالحان و آنها رفيقهاي خوب هستند.
و در آل عمران ايه 144 و 149 اطاعت از اهل بيت نيز عين اطاعت ازرسول خداست.
در سوره مائده نيز : امروز دينتان را براي شما كامل كردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم.
كه بنا بر روايات فريقين در روز غدير خم پس از اعلان عمومي ولايت اميرالمومنين و ديگر ائمه معصومين
توسط پيامبر بر آن حضرت نازل شد.
خداوند نعمتش را با ولايت محمد صلي الله عليه واله وال محمد عليهم السلام تمام كرد.
از اين رو مقصود از كساني كه خدا برايشان نعمت داده كساني است كه از اين نعمت برخوردار شدند .
بنابراين صراط مستقيم يعني راه رهروان ولايت محمد صلي الله عليه واله و ال محمد عليهم السلام
منبع: خصايص الثقلين
1-سوره ليل ايه12
2-سوره بقره ايه 120
3-بصائررالدرجات ص 6
4- سوره بقره ايه 142
5- سوره نور ايه 46
6- سوره نسا 175
7- سوره شوري 52