امام هادي را بهتر بشناسيم
امام دهم، حضرت على بن محمد الهادى-
عليهماالسلام- بنا به قول مشهور در تاريخ پانزدهم ذيحجه
سال 212 هجرى در
حوالى مدينه متولد شدند .
بعضى ولادت آن حضرت را دوم و بعضى پنجم ماه رجب دانسته اند .
مادر گرامى آن حضرت، "سمانه مغربيه" نام داشت كه از زنان فاضله عصر خود بود و بسيار روزه
مستحبى مى گرفت .
امام هادى در وصف مادر گرامى خويش فرمودند: "مادرم آشنا به حق من و از اهل بهشت است .
شيطان به او نزديك نمى شود و آزار ستمگران به او نمى رسد و خداوند حافظ او است.
" نام امام دهم ،"على" و كنيه آن حضرت "ابوالحسن ثالث" است ("ابوالحسن ماضى" نيز گفته شده است) .
مشهورترين القاب ايشان "هادى" و "نقى" است .
از آنجا كه ايشان و فرزندشان امام حسن عسكرى- عليهما السلام- در محله اى
از سامرا به
نام "عسكر" (يعنى لشكر و سپاه) سكونت داشتند (و در حقيقت تحت
نظر بودند)، به آن دو بزرگوار
لقب "عسكرى" نيز داده بودند .
بنا به
برخى نقلها، جمعى نزد متوكل،(دهمين و سفاكترين خليفه عباسى) بدگويى كردند و
گفتند
كه آن حضرت در منزل خود، اسلحه زيادى مخفى نموده و قصد قيام دارد و
از شيعيانش در قم نيز
نامه هاى فراوانى دريافت مى كند .
به منظور تحقيق
درباره اين مسأله، گروهى به دستور متوكل شبانه به خانه حضرت هجوم آوردند و
خانه را بازرسى كردند، ولى سلاح و نامه اى نيافتند و مشاهده كردند كه آن
حضرت در حالى كه
جامه پشمين بر تن دارد و روى زمينى كه پوشيده از شن ريز و
ريگ است، نشسته و مشغول تلاوت قرآن است .
ايشان را با همان حالت نزد متوكل بردند .
او در مجلس شراب بود كه امام بر وى وارد شدند .
متوكل با گستاخى تمام از امام تقاضاى شرب خمر كرد .
آن حضرت فرمودند: "به خدا قسم هرگز شراب داخل گوشت و خون من نشده است،
اين
تقاضا را از من نكن!" متوكل عرض كرد: "پس براى ما شعر بخوانيد!" امام هادى
(ع)
فرمودند: " براى من شعر زيادى نقل نشده است .
" و بدين وسيله،
خواستند تقاضاى او را رد كنند، ولى با اصرار وى مواجه شدند و سرانجام
اشعارى
عبرت آموز و مشتمل بر پند و اندرز خواندند كه محفل عيش و نوش را به
مجلس گريه تبديل كرد .
ترجمه اشعار چنين است: "ستمگران و گردنكشان بر
قله كوهها منزل گزيدند تا در امان باشند،
ولى قله كوهها براى آنان سودى
نداشت و پس از آن عزت و شوكت، از آن كوهها و پناهگاهاى
مرتفع به پايين
كشيده شدند و در گورها جاى گرفتند .
چه بد منزلگاهى است آن حفره ها كه
در آن قرار گرفتند! پس از دفن شدن آنها، مناديى با فرياد بلند ندا داد:
كجاست آن دست بندهاى زينتى و آن تاجها و لباسهاى فاخر؟ كجا هستند آن
صورتهايى كه در ناز و نعمت مى
زيستند و در مقابل آنها پرده هاى نازك مى
آويختند؟ قبور آنان بروشنى پاسخ اين سؤالات را آشكار كرد: اكنون
كرمها بر
آن صورتها مى لولند .
مدت زمان مديدى بود كه مى خوردند و مى نوشيدند و امروز پس از آن خوردنهاى بسيار، خودشان خوراك كرمها
شده اند .
" متوكل و حاضرين بشدت گريستند .
مجلس شراب بهم خورد و امام هادى (ع) را با احترام به منزل بازگرداندند .
با آنكه متوكل بارها درصدد بود تا به بهانه قيام مسلحانه امام دهم را از ميان بردارد، ولى هيچ گاه به اين بهانه
دست نيافت .
با اين حال، نتوانست حيات شريف آن حضرت را كه مانع خودكامگى هاى او به
عنوان محور تفكر اسلامى بود و
همچون مركزى كه شيعيان بر گرد آن پروانه وار
مى چرخيدند، تحمل كند، لذا ايشان را بنا به روايتى، در تاريخ سوم
رجب سال
254 هجرى به شهادت رساند .
امام دهم در حالى كه هشت سال و پنج ماه از
عمر شريفشان مى گذشت، به مقام امامت نايل شدند و پس از
سى وسه سال به شهادت
رسيدند و در سامرا دفن شدند.
(صلوات الله و سلامه عليه و على آبائه و أبنائه الطاهرين) .
از فرمايشات گهربار آن حضرت است كه فرمودند: "الحكمة لا تنجع فى الطبائع الفاسدة: حكمت در نهاد فاسد تاثير
نمى كند .